Cognac

Wat is Cognac?

Cognac is een sterke drank, gemaakt door het distilleren van witte wijn met een alcoholpercentage van 40% of hoger. Cognac moet aan een aantal voorwaarden voldoen.

• De drank moet geproduceerd zijn in de streek Cognac komen.
• Er moet 2 maal zijn gedistilleerd.
• De drank moet minimaal 2,5 jaar in houten vaten zijn gerijpt.
• Het alcoholpercentage moet minimaal 40% zijn.
• Er is slechts een aantal druivensoorten waarvan Cognac gemaakt mag worden.

De druivensoorten

Slechts 9 druivenrassen mogen gebruikt worden voor de productie van cognac:

• Ugni Blanc
• Colombard
• Folle Blanche
• Jurançon Blanc
• Meslier Saint-François
• Montils
• Select
• Follignan
• Sémillon

De benamingen en leeftijden van Cognac

Cognacs komen onder verschillende benamingen op de markt, afhankelijk van hun ouderdom. Er wordt gerekend vanaf het moment dat de distillatie klaar moet zijn, 31 maart. 2 jaar later in september mag de cognac worden gebotteld en verkocht. Oorspronkelijk werd bij wet bepaald dat de leeftijd van de cognac niet op de fles vermeld mag staan. Sinds 1988 mogen wel jaartallen op een fles worden vermeld, als de producent kan aantonen dat in de fles enkel cognac van dat jaar zit.

Op elke fles staat wel een leeftijdsaanduiding. De bekendste zijn:

V.S. of ***

minimale rijptijd tweeënhalf jaar. V.S staat voor Very Special of Very Superior.

V.S.O.P, VO of Reserve

minimale rijptijd van vierenhalf jaar. V.S.O.P staat voor Very Superior Old Pale of Very Special Old Pale, V.O. voor Very Old.

Extra, X.O, Napoléon, Hors d'Age of Ancestrale

Minimale rijptijd zesenhalf jaar. X.O. staat voor Exceptionally Old. De aanduiding ‘Napoléon’ heeft niets met de beroemde keizer.

Een X.O. label kan dus worden gebruikt voor zowel een fles waarvan de blend gemiddeld 6 jaar oud is als voor een fles van gemiddeld 50 jaar.

Sommige producenten gebruiken een eigen systeem om de leeftijd aan te duiden, door hun cognac een nummer te geven of te werken met een aantal dukaten.

De Cognacstreek

De Cognacstreek is onderverdeeld in zes districten met elk hun eigen kenmerken:

Grande Champagne

Hoe kalkrijker de bodem, des te verfijnder de cognac. Grande Champagne heeft de meest kalkrijke bodem. De Grande Champagne is het beste van kwaliteit en ligt in het hart van de cognacstreek.

Petite Champagne

Alleen cognac van Grande en Petite Champagne waarbij Grande Champagne het grootste aandeel (50%) moet leveren, mag ‘Fine Champagne Cognac’ genoemd worden. Het huis Rémy Martin is het enige grote cognachuis dat uitsluitend druiven selecteert uit de twee beste cru’s: Grande Champagne en de Petite Champagne.

Borderies, Fins Bois, Bons Bois en Bois Ordinaires

Meestal worden de cognacsoorten uit verschillende districten gemengd, zodat ze de beste eigenschappen van elk in zich hebben. De meest verfijnde cognacs worden vervaardigd door kleinere, gespecialiseerde producenten. Een cognac mag alleen 'Fine Champagne' heten als het aandeel van cognac uit Grande Champagne minstens 50% is. Veruit de meeste cognacs worden samengesteld uit meer dan 2 districten; op het etiket mag dan alleen ‘Cognac’ staan.

Productie van Cognac:

De druiven worden meteen na de oogst geperst en in 5 tot 7 dagen tijd gefermenteerd tot een zure, troebele wijn met een alcoholpercentage van 8 tot 10%. Het natuurlijk gistingsproces wordt soms geholpen door het toevoegen van gedroogde gist. Tijdens het gisten zakken de zwaarste deeltjes van de wijn naar de bodem. Dit bezinksel wordt soms later nog gebruikt bij de destillatie.

De destillatie moet gebeuren met een alambic Charantais, volledig uit koper. De wijn wordt een eerste maal gedestilleerd (première chauffe) tot een soort brandewijn met een alcoholgehalte van ongeveer 30%. Na een tweede destillatie die bonne chauffe heet, wordt de verkregen eau-de-vie op fusten gelegd om te rijpen. De brandewijn heeft nu een alcoholpercentage van rond de 70%. Voor de vaten wordt enkel eiken afkomstig uit de regio's Limousin of Tronçais gebruikt. De tannine in het hout en de luchtvochtigheid van de opslagplaats spelen een belangrijke rol bij de smaakvorming van de cognac. Afhankelijk van de producent wordt de cognac tijdens het rijpen al gemengd of in andere vaten gegoten. Tijdens het rijpen vervliegt een deel van het vocht door contact met de lucht – het “engelendeel”.

Alleen eau-de-vie die tweeënhalf jaar op vat heeft gerijpt, mag cognac worden genoemd. Voor het bottelen wordt de cognac verdund met water tot een alcoholpercentage van veelal 40%. Vooral aan jonge cognacs wordt er ook nog suiker of karamel toegevoegd. Meestal zijn de flessen die verkocht worden een mengsel van meerdere cognacs van verschillende leeftijden en districten. De leeftijd van cognac is de tijd dat eau-de-vie in een eikenhouten vat gelagerd is geweest, waarbij de jongste cognac van het mengsel bepalend is voor de leeftijd die op de fles mag komen te staan. Als cognac eenmaal gebotteld is, wordt ze niet meer ouder. Een oudere cognac heeft in het algemeen een zachtere rondere smaak en een diepe bruingele kleur door de wisselwerking met het hout van het vat waarin de drank rijpt. Pas gedistilleerde cognac is namelijk transparant.

Geschiedenis van Cognac

Cognacbereiding dateert uit de 17de eeuw en wordt gemaakt door het destilleren van witte wijn. Nederlandse schepen deden toen al decennia de kust van de Charente aan, waarbij de bemanning graag van de gelegenheid gebruik maakte Franse wijn in te kopen om mee terug naar Nederland te nemen. Doordat deze wijn door de lange reis aan kwaliteit inboette, groeide de de vraag naar gedistilleerde wijn (brandewijn) die langer houdbaar was. Hiervoor ontwikkelden de bewoners van de Charente aan het einde van de 17de eeuw een drank met een 2e distillatie. Het stadje Cognac heeft sindsdien zijn naam verbonden aan deze drank..

Vrij snel ontdekte de consument dat de brandewijn uit de Cognacstreek kwalitatief beter was dan brandewijn uit andere streken en wilde voor Cognac ook meer betalen. De Nederlanders versterkten hun belangen in de streek en leverden hun beste cognac vooral aan de Engelse adel. Doordat cognac vooral een exportproduct bleef kwamen veel jonge buitenlanders zich vestigen in de streek. Zij trouwden regelmatig in de lokale gemeenschap in en dit wordt nog weerspiegeld in de naam van vele bekende cognachuizen.

Eind 18de eeuw kregen Cognachuizen Martell en Hennessy het merendeel van de cognachandel in handen. Dit bleef zo tot 150 jaar later kleine bedrijven in staat bleken een deel van de markt te veroveren. Eind 19e eeuw had de drank veel te leiden onder overproductie en scherpe prijsdaling. Nadat de druifluisplaag in 16 jaar tijd 85% van de druivenstokken vernietigde, werd de branche gered door het enten van druifluisresistente Amerikaanse wijnstokken op de bestaande struiken. Hierdoor werd er ook massaal overgeschakeld van de folle blanche druifop de Ugni Blanc druif.

De plaag eenmaal onder controle, nam de vraag toe voor een strengere bescherming en definitie van de cognac. In 1909 werd cognac een Appellation d'Origine Contrôlée. Nog vóór de Eerste Wereldoorlog heroverde Cognac Engeland als hoofdmarkt en van daaruit de kolonies. Na wederom een terugval door de 1e en 2e wereldoorlog steeg de vraag naar cognac weer en werd het BNIC, het Bureau National Interprofessionnel du Cognac, opgericht. Deze instelling beschermt de kwaliteit en de reputatie van cognac.

Sinds 1997 stijgt de vraag naar cognac weer. Een van de redenen is dat cognac in Amerika populair is geworden, door bekende Afro Amerikaanse artiesten, die hun naam en image verbinden aan cognac. Ook in Azië stijgt de vraag naar superieure cognac.

Het verschil tussen Cognac en Brandy (brandewijn)

Alle witte gedistilleerde wijn die niet afkomstig is uit bovengenoemde streken (maar elders in de wereld wordt geproduceerd), wordt in de regel ‘brandy’ genoemd. ‘Brandy’ is een Engelse verbastering van het Nederlandse woord brandewijn. Brandy is de verzamelnaam voor de verschillende gedistilleerde witte wijnen (o.a.): Cognac en Armagnac. Cognac komt uitsluitend uit de Franse departementen Charente en Charente Maritime. Armagnac ligt ten zuiden van de Cognac, zuidoostelijk van Bordeaux in het departement Gers. Het gebied is verdeeld in de gebieden Bas-Armagnac,Tenareze en Haut-Armagnac.

Cognac Tasting Collection

Ben je enthousiast geworden en wil je de lekkerste Cognac proeven? Bestel dan een Cognac Tasting Collection, Probeer ze allemaal en ontdek welke Cognac jij het lekkerst vindt!